کودکی باهوشتر
پنجاه راه ساده برای داشتن کودکی باهوشتر
متخصصین کودکان متعقدند که اولین سالهای زندگی کودک اولین سالهای یادگیری است.
شما برای تحریک کودک یا نوزاد نوپای تان نیازی به موزیک کلاسیک، نوارهای زبان، یا کارتهای رنگی براق ندارید. بهترین وسیله یادگیری خود شما هستید. حرف بزنید، آواز بخوانید، کتاب بخوانید، و با همدیگر بخندید.
این همه آن چیزی است که بهتر است هرروز انجام دهید. اما بعضی وقتها فکرکردن به راه های جدید برای تشویق و تحریک کوچولویتان سخت است به خصوص بعد از یک بیدار خوابی شبانه برای آرام کردن گریه اش این کار را سخت‌تر نیز می‌کند.
اما پنجاه راه علمی، سرگرم کننده و با کارآمد ما الهام بخش شما خواهد بود.
۱) تماس چشمی داشته باشید:
از کوتاه ترین لحظات وقتی که چشمهای نوزاد شما باز است استفاده کنید، مستقیم به آنها نگاه کنید. نوزتدان چهره ها را خیلی زود تشخیص می دهند و چهره شما مهمتر از همه است. هر وقت که او به شما خیره شد در واقع در حال ساخت حافظه‌اش است. ۲) وراجی نکنید:
اگرپشت سر هم حرف بزنید ممکن است نگاهی بی روح نصیب شما شود اما اگربرای مدت کوتاهی ساکت بمانید زمانی که نوزاد شما سعی در حرف زدن دارد متوجه خواهید شد که اوخیلی زود آهنگ گفتار شمارامی فهمد وجای خالی مکالمه تان را پرمی کند. ۳) اگر ممکن است از شیر خودتان به او دهید:
و تاجایی که می توانید آن راطولانی کنید. برطبق تحقیقات کودکانی که ازشیرمادرتغذیه می کنند آی کیوی بالاتری دارند. بعلاوه زمان پرستاری ازنوزادتان بهترین وقت برای پیوند با اوست آن هم وقتی که برای او آواز می خوانید، حرف می زنید یا زمانی که به آرامی موهای نرم دلبندتان را نوازش می کنید. ۴) برای او زبان درازی کنید:
مطالعات نشان داده است که نوزادان دو سه روزه می توانند حرکات مربوط به صورت را تقلید کنند. این نشان می دهد که آنها خیلی زود موفق به حل مسائل می شوند. ۵) اجازه دهید خود را در آیینه ببیند:
آیا تا به حال دیده اید که به آیینه خیره شود؟ درابتدا ممکن است، فکرکند که کودک زیبای دیگری را تماشا می کند. اما اودوست دارد بچه دیگری بسازد و دستهایش را تکان دهد و بخندد. ۶) شصت پایش را قلقلک دهید:
در واقع همه پایش را قلقلک دهید یا به آرامی لمس کنید. خنده اولین مرحله برای رشد حس بذله گویی وسرگرم کننده بودن اوست. ۷) تفاوت یا نابرابری خلق کنید:
دوتا عکس را به فاصله هشت تا دوازده اینچی از صورت او نگه دارید. آنها بایستی شبیه بهم باشند، اما یک تفاوت کوچک بینشان باشد، مثلا دریکی درخت وجود داشته باشد و در عکس دیگردرختی نباشد. حتی نوزاد جلو و عقب می رود و به آن نگاه خواهد کرد.
او متوجه تمایز آنهامی شود.این کار اورابرای مرحله شناسایی حروف وبعد کتاب خواندن آماده می کند. ۸) اورانیزدرآنچه که می بینید سهیم کنید:
گاهی کودک خود را برای پیاده روی ببرید. آنچه را که می بینید برای او تعریف کنید. مثلا بگویید"آن یک سگ کوچولو، یا درختهای بزرگ را ببین" جمله های کامل برایش بگویید واین فرصت رابدهید که شانس ساخت جملات وکلمات بی حدی را داشته باشد. ۹) کودکانه با او حرف بزنید:
کودک به گفتار و صدای احمقانه شما، آهنگ مناسب می‌دهد و آن را با زبان کودکانه خود تنظیم می کند. ۱۰) ترانه‌ای بخوانید:
تا آنجایی که می توانید ترانه های آهنگین یاد بگیرید، یا اشعار خود یا گفتارتان را آهنگین کنید. مثلاً وقتی می خواهید کهنه دلبندتان را عوض کنید، کاری که آنجام می دهید را برایش آهنگین تعریف کنید" کهنه اش وعوض کنم....."بعضی از محققین می گویند، یادگیری ریتم و موزیک به یادگیری بهتر ریاضیات کمک می کند. ۱۱) از زمان تعویض لباس و کهنه اش بهره جویید:
زمانی که کهنه اش را تعویض می کنید، بخش هایی از بدنش را به او یاد بدهید یا درزمان تعویض لباس هایش ترتیب لباس پوشیدن را برایش تعریف کنید تا برای دفعه بعد از شما پیشدستی کند، مثلا بپرسید حالا نوبت چی بپوشیم؟ ۱۲) برایش زمین بازی شوید:
روی کف اتاق دراز بکشید واجازه دهید از شما بالا برود یا روی شما بخزد، چهاردست و پا برود. این ازخیلی سالنهای بازی ارزانتر است در ضمن شما به او در پیشرفت هماهنگی اعضای بدنش و حل ماهرانه مسائل کمک می کنید.
۱۳ ) با هم به خرید بروید:
وقتی که ازرقصیدن وآواز خواندن خسته شدید ونیازبه یک وقفه دراین کارها داشتید با هم به خرید بروید، رنگها، چهره ها، صداها، بهترین سرگرمی را برای کودک شما فراهم می کند. ۱۴) عملکرد خیلی چیزها را به او نشان بدهید:
وقتی اعلام می کنید "الان می خوام لامپ را روشن کنم" قبل از اینکه کلید برق را بزنید به او علت واثرش را توضیح دهید. ۱۵) او را شگفت زده کنید:
گاهی اوقات به آرامی روی صورت ، دستها، شکمش، فوت کنید . این کار او را خوشحال می کند. به آرامی برای اوسوت بزنید وبه عکس العمل وپیش دستی کردنش نگاه کنید! ۱۶) قاپیدن پارچه ها:
اگرفرزندتان، کشیدن پارچه های روی میز واجسام دیگر را دوست دارد، به او اجازه دهید این کار را انجام دهد. شما سرگرمی های حساسی دارید که او می تواند به راحتی آنها را مچاله کند و از اطو بیاندازد. اسباب بازی های کوچک را زیر پارچه ها مخفی کنید وبا پیدا کردنش اورا هیجان زده کنید. ۱۷) کتاب بخوانید:
دوباره ودوباره کتاب را بخوانید. دانشمندان فهمیده اند که کودکان حدود هشت ماه وبالا تر می توانند ترتیب لغات را در داستان تشخیص دهند وآنها را یاد بگیرند.بخصوص وقتی که دو یا سه بار خوانده شود، دانشمندان معتقدند که چند بار خواندن یک داستان به یادگیری زبان به آنها کمک می کند. ۱۸) با او دالی بازی کنید:
مخفی شوید یا جستجوی مضحکی را برای آنکه اوبیشتر بخندد انجام دهید، کودک شما یاد می گیرد که بعضی اشیائ وموضوعات ناپدید می شوند وناگهان ظاهر می شوند. ۱۹) حس لامسه اش را تحریک کنید:
پارچه هایی را با بافت های مختلف چون ابریشمی، پشمی، لنین تهیه کنید وآنها را به آرامی روی گونه ها، پا ها وشکمش حرکت دهید وبرایش هر حسی از لمس این پارچه ها را توضیح دهید. ۲۰) فراموش نکنید به او فرصت استراحت بدهید:
هرروز چند دقیقه ای را با فرزندتان روی زمین بنشینید، بدون اینکه موزیکی پخش شود با هم به آرامی نفس بکشید یا با او حقه بازی کنید. مثلا در بازی به او حقه بزنید، اجازه دهید حقه شما را کشف کند وتوجه داشته باشید که چه وقتی متوجه این حقه می شود. ۲۱) آلبوم خانوادگی بسازید:
آلبومی که شامل عکسهایی از خویشان نزدیک ودور باشد. اورا دربین عکسهای درون خانه بچرخانید این حافظه کودک شمارا می سازد، مثلا وقتی مادربزرگ تلفن می کند همانطور که صدای مادربزرگ را گوش می دهد عکس مادربزرگ را نیز به او نشان بدهید. ۲۲) اجازه دهید با غذایش بازی کند:
وقتی برای غذا خوردن آماده است، همراه غذا خوردنش اجازه دهید اجزای غذایش را لمس کند. بخصوص وقتی غذا شامل نخود فرنگی پخته، غلات، پاستا، یا تکه های بزرگی از طالبی و امثال اینهاست را با انگشتانش بگیرد و احساسش را نسبت به آنها کشف کند. ۲۳) اسباب‌بازی‌هایش را جمع کنید:
حتی اگر اینطور به نظر می رسد که او از تکرار به زمین انداختن اسباب بازی هایش لذت می برد واین کار شما را دیوانه می کند اشکالی ندارد برای او جمع کنید ودوباره به دستش دهید او درحال یادگیری قانون جاذبه است.
حتی می توانید چند کاغذ نم‌دار و مچاله شده یا چند توپ بیس بال به او بدهید ودر پایین صندلی اش یک سطل بگذارید تا برای انداختن آنها هدفمند شود. ۲۴) تمرین بازی سه کارت(یک بازی معروف مکزیکی):
چند ظرف خالی پلاستیکی انتخاب کنید ویکی از اسباب بازی های کوچکش را زیر یکی از ظرف ها مخفی کنید، بعد ظرف ها را حرکت دهید سپس اجازه دهید او ظرفی را که محتوای اسباب بازی است را پیدا کند. ۲۵) میدان بازی شبیه تمرینات نظامی بسازید:
برای تمرین مهارتهای حرکتی می توانید ازابزار ساده ای چون کوسنهای مبل، بالشتها، جعبه ها، واسباب بازی های خودش استفاده کنید. آنها را روی زمین بچینید و به کوچولوی خود نشان دهید که چطور روی آنها یا زیر آنها بخزد یا در اطراف آنها بچرخد. ۲۶) دنبال بازی کنید:
سراسر خانه را چهار دست و پا با سرعت های متفاوت بروید و در مکانی جالب برای یازی بیاستید. ۲۷) حالا از رهبریش پیروی کنید:
همانطور که کودک شما بزرگ می شود بازیهای تازه ای را ابداع می کند و می خواهد بداند که آیا هرکاری که او انجام می دهد شما هم انجام خواهید داد، مثلا صدای احمقانه درآوردن یا چهار دست وپا به عقب رفتن یا بی جهت خندیدن. ۲۸) صورت مضحکی داشته باشید:
لپهایتان را باد کنید واجازه دهید او بینی شمارا لمس کند وقتی این کار را کرد ناگهان پف....... اجازه دهید گوشتان را بکشد وسپس برایش زبان درازی کنید.وقتی به سرتان دست می زندصداهای جالبی دربیاورید وسپس همان کارهارا سه یا چهار مرتبه تکرارکنید، وبعد قانون بازی را تغییر دهید تا برای ادامه آن حدس بزند. ۲۹) کمک کنید مسیرش را تجربه کند:
او را بغل کنید ودرخانه گشتی بزنید دستش را به پنجره سرد بزنید، یا پارچه های نرم به دستش بدهید یا اجازه دهید برگ لطیف بعضی از گیاهان را در دست بگیردیا دیگر اشیائی که ایمن هستند ودرحین سفرخانگی اسم اشیائ را برایش بگویید. ۳۰) داستانهای بلند تعریف کنید:
یکی از داستانهای دلخواهش را انتخاب کنید وبه جای اسم شخصیت اصلی نام او را ببرید تا برایش جالبتر شود. ۳۱) کتاب باغ وحش بسازید:
در دیدار بعدی از باغ وحش عکس هایی از حیوانات مورد علاقه اش تهیه کنید و آنها را در کتابش بیاورید وبرای هر کدام اسمی بگذارید وآن کتاب را باهم بخوانید یعنی برایش داستانی تعریف کنید وصدای حیوانات را تشبیه کنید. ۳۲) (بعضی وقتها) اجازه دهید ریاست کند:
هروقت که امکان دارداجازه دهید اوانتخابی بین دوآیتم داشته باشد مثلا بین دورنگ نوشیدنی دروقت غذا، اومی فهمد که تصمیمش محترم است ودر این حین تمرینی درباره رنگها داشته باشید. ۳۳) او را در مرکز توجه قراردهید:
فیلمهای قدیمی خانگی را باهم تماشا کنید مثل فیلمهایی از اولین حمامش یابازی با پدربزرگ و نیز داستانش را تعریف کنید این به ساخت زبان وحافظه اش کمک می کند. ۳۴) همه چیز را بشمرید:
مثلا تعداد بلوک هایی که می تواند روی هم قراردهد یا تعدادپله های خانه تان، یا انگشتهای دست وپایش را بشمرید. عادت کنید باصدای بلند بشمرید زیرا اوخیلی زود در شمردن به شما ملحق می شود. ۳۵) بهترین زمان فهمیدن وقت داستان تعریف کردن است:
به جزئیات ریزدر تصویرها اشاره کنید ودرباره آنها ازاو سوال بپرسیدمثلا چرا فکر می کنی اونمی تواند تخم مرغ بخورد؟ وامثال این سوالات که می توانید ردداستانها پیدا کنید. ۳۶) تلوزیون را خاموش کنید:
مغز کودک شما احتیاج دارد یکی یکی مسائل را حل و فصل کند. ۳۷) چشم اندازش را تغییر دهید:
صندلی بلند کودکتان را به طرف دیگر میز ببرید، با این کار حافظه کودک را نسبت به چیدمان غذاها روی میز تغییر می دهید. ۳۸) کوچولوی من بچرخ و برقص:
به اویاد بدهید مثل یک مرغ مضحک بچرخد و قدقد کند یا مثل یک رقاصه باله برقصد. ۳۹) بازی حافظه با سری از عکس ها:
تصاویری از چهره های افراد مهم درزندگی کودک تهیه کنید واز هرکدام دوتا داشته باشید. عکس ها را به پشت روی زمین بچینیدوبعد اجازه دهید کودک دوتا عکس مشابه را پیدا کند. همانطور که اوبزرگتر می شود دربازی حافظه تغییراتی ایجاد کنید. ۴۰) در باران بازی کنید:
توی چاله های کوچک پرآب بپرید، روی علفهای خیس با هم بنشینید، این کارها جالب هستند، اگرچه کثیف و شلخته می شوید ولی در این راه او فرق بین خشکی و رطوبت را می فهمد. ۴۱) حشرات(جوجوها) را شکار کنید:
تصویر حشرات بی ضرر مثل کفش دوزک، جیرجیرک، یا پروانه‌ها را در کتاب‌ها و مجلات نگاه کنید و سپس به پارک بروید و چند تایی از آنها را پیدا کنید. ۴۲) با او شوخی کنید:
عکس یکی ازنزدیکان را به اونشان دهید و مثلاً بگویید"مامانی عمو را صدا کن"سپس بگویید "خیلی احمقی شدی ها" و برای اینکه حس بزله گویی وشوخی کردن را در او بپرورانید به حرفهایتان بخندید. ۴۳) لباس بپوشید:
اجازه دهید با بعضی پیراهن های قدیمی پدر بازی کند. کلاه های زمستانی قدیمی، روسری وشال یا دستکشها را بیرون بیاورید.سپس آنهارا بپوشید و خود را درآن موقعیت وانمود کنید وببینید حافظه اش شما را درکجا وچه موقعیتی تصور می کند. ۴۴) درباره حجم و اندازه ها با او حرف بزنید:
چند فنجان وظرف قدیمی پلاستیکی با اندازه های مختلف تهیه کنید واجازه دهید کودکتان با یکی درون یکی دیگر آب بریزد، البته بهتر است درزمان حمام کردنش باشد. بعضی وقتها میزان آبی که می ریزد نسبت به ظرفش کم و زیاد می شود با او درباره حجم واندازه ظرفهایی که در داست دارد صحبت کنید که کدام یک بزرگتر وکدام یک کوچکتراست. ۴۵) عینک رنگی بزنید:
وقتی با هم به پیاده روی یا ماشین سواری می روید، عینک رنگی بردارید وازاو رنگش را بپرسید واجازه دهید که اوبرای شما یک رنگ انتخاب کند. ۴۶) از آنها در کارهایتان کمک بگیرید:
بچه های کوچک می تواننددر جمع کردن لباس های تیره و روشن به شما کمک کنند، حتی ممکن است قادر باشند لباسهای خود را دربین آنها جمع کنند. ۴۷) کتابخانه رفتن را برای او جالب کنید:
با خیمه شب بازی او را به کتابخانه رفتن ترغیب کنید. ۴۸) برای او نشانه هایی بگذارید:
هرهفته را به یکی ازحروف الفبا اختصاص دهید. برای مثال کتابهایی که با حرف الف شروع می شوند یا غذاهایی که با حرف الف آغاز می شوند یا میان وعده هایش را به شکل آن حرف تهیه کنید ودرآخر درمسیر پیاده روی اش حرف مورد نظر را با گچ سفید بنویسید. ۴۹) دوباره بازی کن کوچولوی من:
جعبه قدیمی اسباب بازی های پرسرو صدایش(مثل جغجغه) را بیرون بیاورید. او با راه های جدیدی که برای بازی با آنها پیدا می کند شما را سرگرم خواهد کرد. ۵۰) درباره احساسات روزانه اش با او حرف بزنید:
وقت خوابیدن بااودر رختخوابش دراز بکشید و درباره مسائلی که درروز باعث خوشحالی، عصبانیتش، ناراحتیش یا باعث غرور او شده است سوال کنید.
شما کمک می کنید او کارهای یک روز را دوباره تعریف کند وزمان گذشته افعال را یاد بگیرد و در ضمن به احساساتش نام می دهید. این کارباعث پیشگیری از افسردگی می شود.
نور آفتاب و کودکان
نور آفتاب برای سنتز ویتامین دی (D) در بدن انسان ضروری است. کودکان به لحاظ نیاز بیشتربه ویتامین دی برای رشد استخوانها و دندانها در اثر کمبود آفتاب بیشتر مشکل پیدا می‌کنند. پس ضرورت دارد که بطور متناوب در طول هفته در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند ولی این نور آفتاب به دلیل لطافت و ظرافت زیاد پوست کودک ممکن است حساسیت شدید ایجاد کند قسمت عمده اشعه خورشید برای پوست مضر است بنابراین به لحاظ حساسیت بیشتر پوست اطفال در برابر نور آفتاب ممکن است محافظت پوست نیز انجام شود. از طرفی کودکان نسبت به بزرگسالان مدت طولانی‌تری را در هوای آزاد سپری می‌کنند و بطور معمول در طی یکسال 3 برابر بالغین اشعه ماوراء بنفش خورشید را دریافت می‌کنند. مقدار تابش پرتوهای خورشید دارای اثرات تجمعی هستند و درصورت تماس زیاد ممکن است در سنین بسیار پایین خصوصیات ژنتیکی فرد آسیب پذیر شوند. و زمینه ایجاد سرطان پوست را فراهم نماید.
بعضی از کودکان رنگدانه طبیعی پوست را بطور ارثی یا کم دارند یا اصلاً ندارند این کودکان حساسیت فوق العاده شدیدی به اشعه ماوراء بنفش خورشیدی دارند و باید از همان دوران کودکی محافظت در مقابل اشعه خورشید برای جلوگیری از ایجاد سرطان پوست را اعمال کرد.
لباس کـــــودک در آفتــــــاب
پوشش لباس کـــودک خصوصاً در فصل تابستان که روزها طولانی تر و اشعه خورشیدی عمودی‌تر است باید مناسب باشد لباس‌هائی با پوشش کامل بطوریکه دستها و پاها و گردن و سینه کودک بطور کامل پوشانیده شود ضمناً رنگ روشن لباس نیز در کاهش جذب اشعه خــــورشیدی و کاهش عوارض مؤثر است لباسهای تابستانه که معمولاً بدون آستین و پوشش کامل دست و پا می‌باشد لباسهای مناسبی برای تابستان کودکان نیست. ساعاتــــی از روز (10 صبح تا 5 بعدازظهر) که هوا گرمتر است و اشعه خورشیدی عمـــودی‌تر است، کــــودکان باید در منـــزل بازی و فعالیت و استراحت داشته باشند تا از گـــرما زدگی و آفتاب سوختگی و عـــوارض آن مصون باشند.
استفاد از کــــــلاه در کـــــــودک
کلاه خصوصاً کلاههای نقاب‌دار که پشت گردن، گوشها و پیشانی و صورت را بپوشاند مناسب‌ترین وسیله محافظت در برابر نور خورشید است.
استفـــاده از عینـــک آفتابــــی در کــــــودک
استفاده از عینک آفتابی طبی با نظر چشم پزشک برای محافظت چشم‌ها و همچنین گونه‌ها از آفتاب سوختگی مناسب است. استفاده از عینکهای معمولی غیر استاندارد با شیشه‌های تیره که اغلب کودکان به عنوان اسباب بازی از آن استفاده می‌کنند به هیچ وجه مناسب نیست و بعضاً ممکن است به لحاظ ایجاد اتساها مردمک بعلت تیرگی رنگ آن و نفوذ اشعه مضر خورشید به شبکیه چشم ضرر جدی داشته باشند. کودکانی که رنگدانه پوست آنها کم است و یا عیب انکساری چشم دارند حتماً باید با نظر چشم پزشک از عینک مناسب در مدت زمان مناسب استفاده نمایند. عینک‌هائی که فلزی هستند احتمال سوختگی و آسیب به پوست صورت بیشتر است حتماً باید با محافظ مناسب استفاده شوند.
کــــرمهای ضد آفتــــاب در کــــودکان
برای جلوگیری از سوختگی پوست مانند سیاه شدن رنگ پوست، سرطان پوست، پیری زودرس پوست باید ضدآفتاب‌‌های موضعی با عیار محافظتی بالا بطور مرتب به قمستهای در معرض آفتاب مالید و از تماس پوست با نور آفتاب در ساعاتی که بیشترین خطر را برای پوست دارد جلوگیری کرد. کرمهای ضد آفتاب کودکان مخصوص است و باید مناسب سن آنها و فصل سال استفاده شود. این کرمها باید ترکیباتی داشته باشد که ساختمانهای سلولی نارس را محکم کند و شدیداً نسبت به شستشو مقاوم باشد. چرا که کودک در ضمن فعالیت در معرض نور خورشید چنانچه پوست خود را با آب بشوید کرم اثر خود را داشته باشد.
نــــوع پـــوست کــــودک در آفتــــاب
کودکانی که پوست روشن‌تر و سفید‌تر دارند تماس تدریجی با نور آفتاب شدیداً به پوست آنها آسیب می‌رساند. کودکان که پوست تیره‌تری دارند شدت آسیب کمتر است ولی بدون آسیب نیست. کرمهای ضد آفتاب هر 2 ساعت در صورت تماس با نور آفتاب باید تکرار شود.
استفاده از لباس کم هزینه‌ترین و ساده‌ترین روش جلوگیری از آسیب پوست توسط نور خورشید است. پوشیدن لباس مناسب خصوصاً در ساعات حساس روز مثل قبل از ظهر تا بعد از از ظهر در تابستان بهترین روش پیشگیری مضرات نور خورشید است.
شــــرایط جدی و اثـــــرات نــــور خــــورشید
فراموش نکنید در ارتفاعات بالای تپه و بالای کوه اشعه خورشید خطرناکتر و عوارض پوستی بیشتر است و هوای ابری مانع از اثرات مضر خورشید روی پوست نیست. در هوای ابری حتی اگر آفتاب نباشد اقدامات محافظتی چشم و پوست حتماً باید انجام شود زمین خود نیز منعکس کننده اشعه خورشیدی است زمانی برف روی سطح زمین است و یا کودکان کنار رودخانه با آب بازی می‌کنند و یا اینکه روی شن بازی می‌کنند، شدت انعکاس اشعه خورشیدی بیشتر است و باعث آسیب بیشتر به پوست می‌شود.
وزیدن باد خنک اثر نفوذی اشعه خورشید به پوست را بیشتر می‌کنند بنابراین باید در این شرایط دقت بیشتری برای محافظت پوست انجام داد.
داروها و پــــــوست
بسیاری از فرآورده‌های دارویی که به شکل خوراکی یا تزریقی استفاده می‌شود حساسیت پوست را به نور خورشید بیشتر می‌کند. داروهای موضعی نیز می‌تواند حساسیت به نور آفتاب را بیشتر کند. بعضی از داروهای اعصاب و آنتی هسیتامینها می‌تواند حساسیت پوست را به آفتاب بیشتر و عوارض آن را بیشتر کنند عطر و ادکلن حساسیت پوست را به نور آفتاب بیشتر می‌کند. کلاً از مصرف عطر و ادکلن در کودکان باید خوداری کرد خصوصاً روی پوست آنها و بالا‌خص وقتی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند.
در عوض بسیاری از داروها هستند که باعث ایجاد لایه محافظ روی پوست می‌شود. با مشورت با پزشک داروی مناسب برای محافظت پوست باید استفاده کرد. اشعه خورشیدی 3 نوع اشعه مضر برای پوست داده، بنابراین ترکیباتی مناسب‌تر هستند در مقابل هر 3 نوع اشعه خورشیدی بتوانند پوست را محافظت کنند. این داروها باید ترکیبات پایداری روی سطح پوست ایجاد کنند که زمان طولانی‌تری پوست را در مقابل نور خورشید محافظت کنند. در ضمن در کودکانی که خصوصاً در فصل تابستان از استخر یا جکوزی استفاده می‌کنند کرم ضد آفتاب باید نسبت به شستشو آب مقاوم باشد و زمان طولانی‌تری روی سطح پوست باقی بماند. چربی‌های سطح پوست بدن و رنگدانه موجود در سلولهای سطح پوست آنرا در مقابل ترکیب اشعه خورشیدی محافظت می‌کند بنابراین پوستهائی که چربی کمتری دارد و کودکانی که پوست خشک یا پوست بیمار دارند یا رنگدانه کمتری دارند حساسیت به نور آفتاب نیز بیشتر دارند. پیری زودرس پوست و سرطان پوست دو عارضه مهم تماس طولانی با نور آفتاب در سنین کودکی است.در ده سال اول عمر به جهت رشد و حساسیت پوست اقدامات اولیه باید انجام شود.
دکتر بتول ریاضی
روشهای جادویی برای حرف شنوی
همه ی ما می خواهیم فرزندانمان حرف شنو باشند .
خیلی اوقات ، وادار کردن بچه ها به این که رفتار شایسته ای داشته باشند مشکل است . روش " هر چه می گویم همان است " که بیشتر والدین به آن متوسل می شوند ، معمولاً بی فایده است . خوشبختانه روش هایی برای اداره رفتار بچه ها وجود دارد که بدون برخورد ، بدون اشک و قهر ، فریاد ، کتک کاری ، یا توهینِ زبانی است . در این مبحث سعی کرده ایم اصولی را ارائه دهیم که عمل به آنها به شما و فرزندتان کمک می کند تا به هدف مطلوب برسید . شروع واقعی این گونه تربیت ، از سال های آغاز کودکی است .
1 – برخورد مثبت داشته باشید. به رفتار مناسب فرزند خود توجه کنید و در همان لحظه از آن تعریف کنید . سپس از او درخواست نمایید ( یا او را راهنمایی کنید ) تا فعالیت بعدی را انجام دهد . در این روش برای هر کاری که کودک درست انجام می دهد امتیازی قائل شوید ، به نوعی که گویی جادویی در کار است ، او به طور باور نکردنی ، درخواست های بعدی را اجابت می کند. به طور مثال به او بگویید : آفرین که یک لیوان شیر خوردی . حالا بیا کمی تخم مرغ بخور . خیلی خوب مسواک زدی . حالا بیا لباس خوابت را بپوش .
2 – برای کنترل او به نرمی رفتار کنید. هر گاه ازکودک خود خواهشی دارید ، به سمت او بروید و به نرمی او را لمس کنید . به طوری که حضور شما تقریباً موافقت کودکتان را ضمانت کند . اکنون درست در جایی هستید که فرمان شما به یک عمل تبدیل می شود . هنگامی که خواهر و برادر مشغول نزاع و درگیری هستند ، نباید با داد و بیداد دعوا را متوقف کنید . به جای آن ، به طرف آنها بروید و صحبت کنید . خیلی اوقات همین آرامش شما برای ساکت کردن بچه ها کافی است .
اگر می خواهید موافقت کودک خود را جلب کنید کمتر از " نه مؤکد " استفاده کنید و حتی المقدور از حبس کردن او در اتاقش خودداری نمایید .
3 – فرزند خود را راهنمایی کنید . اگر او به چیزی دست می زند که نباید دست بزند، به او بفهمانید که دقیقاً چه چیزهایی را می تواند لمس کند یا بردارد . اگر او روی مبل بالا و پایین می پرد ، به جای اینکه او را سرزنش کنید ، جایی را که می تواند جست و خیز کند به او نشان دهید . اگر فرزندتان روی دیوار رنگ آمیزی می کند ، مداد رنگی را از دسترسش دور کنید و برایش توضیح دهید که چطور می تواند از مداد رنگی به درستی استفاده کند . اگر فرزند خردسالتان روی میز ایستاده و می خواهید او را پایین بیاورید ، به او بگویید " اجازه نداری روی میز بایستی ، خودت پایین می آیی یا من کمکت کنم ؟ " در این صورت شما به نوعی ناتوانی های او را مهار می کنید و اعتماد به نفس از شما به فرزندتان انتقال می یابد .
4– فرزند خود را برای حضور در جمع آماده کنید. قبل از هر وضع جدیدی همچون سوار شدن به هواپیما یا حضور در جشن تولد ، موقعیت را برای او شرح دهید و انتظارات واقعی خود را بیان کنید . به طور مثال بگویید : وقتی سوار هواپیما می شویم ، در آنجا صندلی مخصوص خودت را داری و باید کمربندت را ببندی . می توانی کتاب بخوانی ، چیزی بخوری یا با اسباب بازی کوچکی بازی کنی . وقتی فردا به جشن تولد می رویم ، از تو انتظار دارم شلوغ نکنی و هنگامی که دوستت کادوهایش را باز می کند ، بنشینی و تماشا کنی .
5 – به کودک کمک کنید که کمی جلوتر را ببیند . بچه ها در هر موقعیتی که قرار دارند ، رویدادهای بعدی را نمی بینند و فقط در لحظه زندگی می کنند . برای همین ، هنگام گــذر از مرحله ای دیگر ، دچار مشکل می شوند . بنا براین بهتر است هنگامی که می خواهید او را از جایی که دوست دارد به جای دیگری ببرید ، ابتدا پنج دقیقه قبل او را مطلع کنید که تا چند لحظه دیگر باید اینجا را ترک کنید . اگر بی خبر دست او را بگیرید و به جای دیگری ببرید باعث آزار او می شوید .
6 – از جایی که برای او مشکل ساز است دور شوید. اگر هر بار با کودکتان به سوپر مارکت رفتید و با مشکلاتی روبرو شدید ، زمانی به آنجا بروید که کسی از او نگهداری می کند . بهتر است مدت یک ماه به او فرصت دهید و او را همراه خود به خرید نبرید ، این مدت ، زمان مناسبی است که این چرخه ی منفی بشکند و به شما و فرزندتان اجازه دهد که روال عادی پیدا کنید .
7 – در هر مرحله او را راهنمایی کنید . کارهای روزمره را به طور منظم انجام دهید . لباس پوشیدن ، مسواک زدن ، باز کردن در ، تمیز کردن اسباب بازیها ، رفتن به رختخواب ، همه ی اینها مجموعه ای هستند که رویدادهای مهم روزانه محسوب می شوند. شما می خواهید فرزندتان هر یک را با موفقیت پشت سر بگذارد و در گذر از هر مرحله ، رفتار مناسبی داشته باشد . دقت کنید که هر یک از مراحل رشد کودکتان در کارهای روزمره پنهان شده است . او به تدریج می تواند کفشهایش را بپوشد و یا به حمام برود . شما نخست باید او را از لحاظ فیزیکی ( در هر مرحله انجام امور روزانه ) راهنمایی کنید و بعد فقط نظاره گر باشید . مثلاً به او بگویید : " من نمی توانم لباست را دربیاورم ؛ اما تو را تماشا می کنم که چطور این کار را می کنی ."
8 – گاهی بعضی امور را به کودک یادآوری کنید . بچه ها به راحتی ممکن است چیزی را فراموش کنند . این وظیفه شماست که بعضی موارد را به آنها تذکر دهید . مثلاً اگر کودک شما فراموش کرد به دستشویی برود . باید با مهربانی به او بگویید " وقت دستشویی" رفتن است . یک کلمه ی یاد آوری برای او بسیار مفید خواهد بود . به جای اینکه بگویید " اتاقت را مرتب کن " بهتر است به مورد مشخصی اشاره کنید . یعنی بگویید کتاب ها را در قفسه آبی، و اسباب بازی ها را در قفسه پایینی بگذار. هر قدر فرمان های شما واضحتر باشد پذیرفتن آنها برای کودک آسانتراست .
9– هنگام فرمان دادن به کودک ، از دستورات واضح و روشن استفاده کنید. علت انجام هر کاری را برای کودک توضیح دهید. همانطور که شما و فرزندتان در حال مسواک زدن هستید ، برای آگاهی او توضیح دهید که چه کار می کنید و چرا . مثلاً بگویید : " ببین من خمیر دندان را به تمام دندانم می رسانم . می خواهم همه ی جوجوهایی که آنجا زندگی می کنند را در بیاورم . حالا با آب ، دهانم را می شویم ، غرغره می کنم و بعد آب دهانم را بیرون می ریزم . بیا با هم این طوری مسواک بزنیم ".
چگونه راست و دروغ را به کودک خود یاد بدهم؟
کودک شما ممکن است کلمات جدید را یاد بگیرد و آنها را به درستی مورد استفاده قرار دهد، اما معنای ظریف و دقیقی را که بزرگترها از این کلمات برداشت می کنند، متوجه نشود.
به عنوان مثال، او ممکن است معنای کلمه "قول" یا "تعهد" را نفهمد؛ اما با این حال به درستی از آن استفاده کند. اگر شما بگویید: «اجازه داری پنج دقیقه بیشتر بازی کنی، اگر قول بدهی بعد از آن مستقیم به اتاق خوابت بروی»، او ممکن است با شادی بگوید: «قول می دهم». با این حال، این کلمه برای او فقط این معنی را می دهد که می تواند پنج دقیقه دیگر هم بازی کند. پس از پنج دقیقه، او از شما می خواهد که پنج دقیقه دیگر هم بازی کند؛ و البته وقتی با کنایه و سرزنش به او می گویید: «اما تو قول دادی»، نمی تواند بفهمد که چرا مورد سرزنش واقع می شود.
همچنین، استفاده او از کلمات ممکن است همواره منطبق بر واقعیت نباشد.
کودک شما ممکن است بتواند به راحتی صحبت کند، دیگران را متهم کند و یا حرفهای دیگران را رد و انکار کند، در حالی که معنای حرفهای خود را به طور دقیق نفهمد.
او آنگونه که احساس می کند، حرف می زند. ممکن است در یک دعوا با خواهرش، زمین بخورد و پایش زخمی شود؛ بعد به سراغ شما بیاید و بگوید که خواهرش او را هُل داده است (در حالی که واقعیت ندارد). هرچند خواهرش زانوی او را زخم نکرده، اما احساسات او را اذیت کرده است؛ و کودک شما بر طبق احساسش حرفی را می زند که ممکن است از نگاه بزرگترها و در مقایسه با واقعیت، صحیح نباشد.
با رشد سن او، شما می توانید ارزش قولهایی را که آگاهانه داده شوند و با دقت نیز رعایت شده و به آنها عمل شوند، به او نشان دهید؛ همچنین اهمیت راست گفتن و پرهیز از دروغ را نیز به او آموزش دهید. اما هنوز برای این کار خیلی زود است.
با گفتن چیزها و مفاهیمی که کودک قادر به درک آنها نیست، او را گیج نکنید. او تمام تلاش خودش را می کند تا شما را خوشحال کند؛ اما اگر شما به این مقدار راضی نیستید و تواناییهای طبیعی یک کودک نمی تواند موجب خوشحالی شما شود، باید بدانید که او (شاید هرگز) نخواهد توانست شما را راضی کند!
اضطراب کودک با بازی تخلیه می‌شود.
احساسات کودکان به وسیله بازی بروز پیدا کرده و تنش‌ها و اضطراب‌های او تخلیه می‌شود.
روان‌شناسان معتقدند بازی در کودکان معادل صحبت کردن در بزرگسالان است بنابراین نمی‌توان بازی را منحصر به دوره کودکی دانست بلکه بازی در تمام عمر انسان با اشکال مختلف وجود دارد همچنان که در فرهنگ اسلام و سخنان ائمه هم بر بازی در کودکان تاکید فراوانی شده است.
بازی در سلامت کودک و رشد اجتماعی او نقش بسزایی دارد؛ به طوری که ثابت شده است بازی می‌تواند یک نوع تجربه رقابت برای کودک باشد و پذیرش پیروزی و شکست را به او آموزش دهد.
همچنین نوعی همانند‌سازی و الگوبرداری، ابراز وجود، آموزش ارتباط با دیگران، کشف محیط پیرامون خود و ارضای حس کنجکاوی کودک آموخته می‌شود.
یادگیری زبان، تقویت هوش و آموزش مفاهیم (یادگیری اشکال، فضا و حجم) از جمله این تاثیرات است.
همچنین بازی سبب رشد عاطفی کودک می‌شود به عبارتی با بازی حس برتری جویی کودک ارضاء می‌شود، احساسات او بروز پیدا کرده و در نهایت کودک را برون‌گراتر می‌کند و تنش‌ها و اضطراب‌های کودک از طریق بازی تخلیه و نوعی کسب لذت و افزایش اعتماد به نفس در کودک را ایجاد می‌کند.
بازی سبب تقویت ارتباط والدین با کودک می‌شود به شرط این که پدر و مادر در بازی مشارکت کرده و دخیل باشند و در حین بازی سعی کنند مسوولیت‌پذیری و اصول اخلاقی و تربیتی را به فرزندشان آموزش دهند.
