پرسش و پاسخ

ـــ مسئله ای که باعث وحشت مادران می‌شود، تب کودک است و مادر فکر می‌کند که در سرما  خوردگی تب منجر به تشنج می‌شود. در چند درصد موارد تب کودک با تشنج همراه است؟

 مقدار تب در سرما‌خوردگی‌ها خفیف است و در ضمن کودک زیر 6 ماه هنگام تب به هیچ‌وجه تشنج نمی‌کند، مگر این که بیماری ‌دیگری در کار باشد.

ـــ آنتی‌بیوتیک‌ها تأثیری در درمان بیماری سرما خوردگی دارند؟

متأسفانه تصور غلط دیگر این است که خیلی از مادران فکر می‌کنند سرماخوردگی کودکشان با آنتی‌بیوتیک برطرف می‌شود و برای همین، قبل از مراجعه به پزشک، به کودک آنتی‌بیوتیک می‌دهند. از طرف دیگر، این گروه از مادران اصرار دارند که حتی اگر پزشک هم برای کودک آنتی‌بیوتیک تجویز نکند، کودک را به امید تجویز این دارو، به پزشک دیگری ارجاع ‌دهند، در حالی‌که نوع میکروب سرماخوردگی با نوع میکروب بیماری‌های دیگر متفاوت است و آنتی‌بیوتیک هیچ جایی در درمان آن ندارد.

ـــ کودکی که سرما می‌خورد، مسلما اشتهایش کم است و همین مادر را نگران می‌کند. آیا درست است که در این مواقع کودک را وادار به خوردن غذای بیشتری کنیم؟

خیر، در اینجا مادر باید تعداد دفعات غذا دادن را بیشتر کند، نه اینکه او را وادار به خوردن غذای بیشتری در یک وعده کند.

ـــ برای کاهش دردهای عضلانی در سرما خوردگی چه‌ کار باید کرد؟

این دردها ممکن است با عفونت و درد گوش همراه باشد. تسکین این درد باید با استامینوفن صورت گیرد، ولی متأسفانه هنوز خیلی از والدین با دود سیگار سعی در کاهش درد گوش دارند در حالی که این کار اصلا فایده ندارد. البته گرم کردن ناحیه دردناک کمی تسکین دهنده است، منتها دود سیگار به‌ویژه اگر کودک آلرژی داشته باشد، بیماری او را تشدید می‌کند.

ـــ به توصیه‌های تغذیه‌ای در دوران سرماخوردگی هم اشاره می‌کنید؟

بسته به سن کودک باید توصیه‌های تغذیه‌ای را رعایت کرد. اگر کودک شیر‌خوار بود، باید فواصل شیر‌دهی کمتر شود. از مایعات زیاد استفاده شود. محدودیت غذایی راهم برای کودک ایجاد نکنیم البته اگر آلرژی در کار نبود، چون کودک در این دوره کم‌اشتها است و با محدودیت غذایی ممکن است زیاد وزن از دست بدهد.

ـــ تصور خیلی از والدین این است که سرماخوردگی کودکشان، بدن او را مستعد ابتلا به سرماخوردگی بعدی می‌کند یا از سرماخوردگی بعدی جلوگیری می‌کند. به‌ نظر شما این باور درستی است؟

خیر، سرماخوردگی‌ها ممکن است پی در پی بوده و عوارض داشته باشند، ولی اینکه یک سرماخوردگی منجر به سرماخوردگی بعدی ‌شود، اصلا درست نیست.

علاوه بر این، یک سرماخوردگی به هیچ‌وجه از سرماخوردگی بعدی جلو‌گیری نمی‌کند، چون ما ویروس های زیادی داریم که هر کدام برای کودک بیماری‌زا هستند، مثل رینو ویروس،  ویروس آنفولانزاو... . اگر مادر این ها را بداند، هر بار که کودک سرما می‌خورد، توهم این را ندارد که بدن کودکش مستعد ابتلا به سرماخوردگی بعدی شده است.

ـــ واکسن آنفلوانزا و نقش ایمن‌کننده آن در مقابل سرماخوردگی چیست؟

متأسفانه این واکسن به غلط به‌ عنوان واکسن سرماخوردگی تبلیغ می‌شود، در حالی‌که  بیش از صد نوع ویروسی که وارد بدن می‌شوند، شاید فقط یک یا دو تا از آنها مربوط به آنفلوانزا باشند و چون علائم آنفلوانزا شدید است، این واکسن برای ویروس‌های مربوط به آن تولید می شود، نه برای بقیه ویروس‌ها.

زدن واکسن آنفلوانزا از سرماخوردگی با ویروس‌های دیگر جلوگیری نمی‌کند.

                                               

بدون شرح

       

تقویت توان مغزی کودکان

                راههای مؤثر برای تقویت قوای مغزی نوزاد :

1- پیش از تولد نوزاد تندرستی جسمانی او را در نظر بگیرید.

به هنگام بارداری، سلامت خود را حفظ کنید و متوجه باشید که برخی داروها تأثیر مخربی بر مغز جنین در رحم دارد. بسیاری از کودکانی که مادرشان به هنگام بارداری داروی نادرست مصرف کرده است، دچار مشکلات یادگیری شدید می شوند و گاه به یکباره رفتارهای تهاجمی از خود نشان می دهند.

2- مکالمات معنادار داشته باشید.

به سروصدای اولیه کودک با اشتیاق و با الفاظ بچگانه جواب دهید. قدری سیلاب ها را بکشید و با هیجان صحبت کنید، لحنی که در اصطلاح «زبان بچگانه» است. قسمت هایی در مغز که کلام را می فهمد و زبان تولید می کند، نیازمند دریافت محرک غنی است.

3 - به بازی هایی بپردازید که دست را به کار می گیرد.

نوزادان نسبت به یادگیری بازی های ساده، خوب واکنش نشان می دهند.

4- مراقب کودک باشید.

وقتی کودک اشاره می کند، با نگاه مسیر را دنبال کنید و در مورد چیزها یا مسائل مورد علاقه حرف بزنید. این «توجه مشترک» به کودک می گوید که علایق و مشاهدات او برای شما اهمیت دارد.

5- از همان اوایل، علاقه به کتاب را در او ایجاد کنید.

کتاب های دارای تصاویر رنگی و بزرگ را انتخاب کنید و پا به پای اشتیاق بچه مثلاً سروصدای حیوانات مزرعه را در آورید. لحن صدایتان را بالا و پایین کنید. بعضی بخش های داستان را ساده کنید یا در مورد آن توضیح دهید. کودک را تشویق کنید درباره کتاب ها صحبت کند. فراموش نکنید ایجاد مهارت دریافت زبانی (فهم گفتار) مهمتر از ایجاد توان و بیان زبانی (صحبت کردن) در کودکی است.

6- از زمان تعویض پوشک، برای تقویت احساس عاطفی نوزاد استفاده کنید.

به آرامی شکم و موی سر او را نوازش کنید. مطالعات نشان می دهد مغز بچه هایی که به اندازه کافی نوازش نمی شوند، کوچکتر از حد عادی برای سن مربوط است. به علاوه به هنگام تعویض پوشک، فاصله بسیار خوبی با چشمان او دارید تا توجهش را به کلام خود جلب کنید.

                                       

7 - اسباب بازی هایی را انتخاب کنید که برای رشد او سودمند است.

این بازی ها باعث می شود تا کودک روحیه کاوش و تعامل را پیدا کند. بازی هایی مانند خانه سازی (مکعب هایی که روی هم سوار می شوند) روابط علت و معلولی و استدلال «اگر- پس» را به کودک می آموزد. اگر کودک مکعب بزرگ را روی مکعب کوچک قرار دهد، مکعب بالایی می افتد. اگر با موفقیت مکعب کوچک را روی مکعب بزرگ قرار دهد، این اطلاعات را در مغز ذخیره می کند.

8 - وقتی کودک جیغ می زند، درست پاسخ دهید.

به کودک اطمینان دهید، او را بغل کنید و نوازش دهید تا در مغزش مدارهای مثبت شکل بگیرد که با عواطف مرتبط است. بغل کردن آرام و تماس صمیمانه روزانه با بچه، امنیت عاطفی را به مغز او می فرستد.

9- با توجه و تمرکز، اعتماد ایجاد کنید.

کودکانی که از لحاظ عاطفی پیوند مطمئنی با والدین ایجاد کرده اند، می تواند نیروی بیشتری را صرف لذت های جستجو، یادگیری و اکتشاف کنند.

10- از اشاره استفاده کنید.

این کار برای کاهش فشار روحی کودک و تقویت احساسات مطبوع و امنیت عاطفی لازم است. تحقیقات نشان می دهد بچه های زودرسی که روزانه سه بار ماساژ داده می شوند، می توانند زودتر از همتایان خود که ماساژ داده نمی شوند، از بیمارستان مرخص شوند.

11- به هنگام تمیز و مرتب کردن اشیا، از کودک کمک بگیرید.

این کار برای تمرین دسته بندی خوب است. بچه یاد می گیرد مثلاً جانوران عروسکی شب ها در یک جا قرار داده می شوند و ماشین و دیگر اسباب بازی ها در جایی دیگر. بچه ها باید دسته بندی و مرتب سازی (گذاشتن اجسام به ترتیب مثلاً از کوچک به بزرگ) را در چارچوب پیشرفت شناختی در دوران پیش دبستانی بیاموزند.

12- محیطی ایمن ایجاد کنید.

برای کودک خود که در سنین سینه خیز رفتن یا تاتی تاتی کردن است، محیط امنی فراهم کنید. یادگیری فضایی مهم است و بچه تدریجاً درباره چیزهایی مانند زیر، بالا، نزدیک، و دور می آموزد. او خواهد توانست در ذهن خود نقشه محیط پیرامون را ترسیم کند و رابطه راحتی با جهانی که در آن زندگی می کند، برقرار کند.

13- سرود بخوانید.

حرکات بدن و بازی انگشت به کودک کمک می کند تا بچه اصوات را با حرکات کوچک و بزرگ جسمی ارتباط دهد. به علاوه سرود یادگیری ضرباهنگ(ریتم)، وزن و الگوهای زبانی را تقویت می کند.

14- شتاب خود را با خلق و خوی بچه هماهنگ کنید.

برخی بچه ها به راحتی با موقعیت های ناآشنا سازگار می شوند، برخی جسور و خودانگیخته و برخی دیگر بسیار خجول هستند. اگر می کوشید میزان جرئت و راحتی بچه ها را افزایش دهید، با شتاب فکری وی همراه شوید. به کودکی که به شدت فعال است، کمک کنید از انرژی فوق العاده اش به خوبی استفاده کند و مهار حرکات آنی را فرا بگیرد. پذیرش شما باعث می شود از آرامش مورد نیاز جهت تجربه کردن و آزادانه آموختن برخوردار شود.

15- از وقت غذا و استراحت استفاده مثبت کنید.

وقتی بچه غذا می خورد، اسامی غذاها را بلند بگویید. وقتی یاد گرفت خودش غذا بخورد، اظهار شادی کنید، هر چند که تلاش های اول او با ریخت و پاش همراه باشد. این کار باعث می شود تداعی معانی خوبی با زمان صرف غذا و خوردن پدید آید. دعوا و غـُر زدن در مورد غذا می تواند باعث شکل گیری الگوهای عاطفی منفی در مغز شود.

16- در برابر کارهای بچه واکنش های آشکار نشان دهید.

اگر به روش مناسب، اطمینان بخش و قابل پیش بینی به رفتار کودک پاسخ دهید، مغز در حال رشد نوزاد می آموزد از اطراف معنا بیاموزد. منسجم باشید.

17 - از انضباط مثبت بهره بگیرید.

بدون ترساندن یا خجالت زده کردن بچه، پیامدهای مثبت ایجاد کنید. اگر از کودک شما کار ناشایسته ای سر زد، مثلاً بچه دیگری را زد، طوری در برابرش بایستید که چشمان شما در سطح چشمان وی باشد. با لحن ملایم و جدی، قانون لازم را تکرار کنید. قانون باید ساده و برای سن بچه قابل درک باشد. معقول نیست از کودک نوپا انتظار داشته باشیم به گلدان شیشه ای روی میز دست نزند.

18- احساسات همدردی با دیگران را برای وی تقلید کنید.

وقتی کسی که غمگین یا ناراحت به نظر می رسد، احساسات، توجه نشان دادن، غمخواری و مهربانی را به کودک بیاموزید. هر قدر پیوندهای مغزی بیشتری برای پاسخ های همدردی و مؤدب بودن ایجاد کنید، این مدارهای مغزی بیشتر تثبیت می شود. این امر نه تنها به یادگیری شناختی و زبان، بلکه به افزایش مهارت های عاطفی مثبت کمک می کند.

                             

19- امکان بازی با برخی اجسام را با نظارت خود فراهم کنید.

چیزهایی از قبیل آب، شن و حتی خاک و گل از این دست است. این کار بچه را با خصوصیات فیزیکی و خواص ترکیبات، مایعات و جامدات آشنا می کند. به هنگام حمام، "مغز" اطلاعات مربوط به آب، صابون لغزنده و پرز حوله جذب را می کند. تجارب حسی مبنای یادگیری مغز است.

20- به کودک ابراز علاقه و شادی کنید.

بگذارید اشاره ها، چشمان درخشان، توجه شما به فعالیت های کودک، نوازش های نرم و لبخند، طبیعت دوست داشتنی او را تقویت کند.

من و تو

                                                              

 در یک پگاه روشن بود که ستاره ای از آسمانم گذشت و

   من در خاموشی نگاهها

    چه به موقع آن را از دامان کهکشان چیدم 

  و  در قلبم پنهان کردم

از آن زمان

 هر جا که هستم می پندارند

 

از امتداد خورشید آمده ام

 

 شاید من تنها کسی هستم که در روز هم می توانم ستاره بچینم. 

                                   

 

تولد نوزاد نارس و زودرس

                          

تولد نوزاد نارس و زودرس، یکی از معماهایی است که هنوز پاسخ آن به‌طور کامل داده نشده؛ معمایی که نوعی کابوس برای مادران باردار هم هست،

این که آیا رنجی که این چند ماهه متحمل شده‌اند، به ثمر می‌نشیند، یا باید شاهد تولد نوزادی باشند که هنوز وزن کافی ندارد و آمادگی ریه‌هایش برای نفس کشیدن در این دنیا کامل نشده است؟

هر روز اخبار تازه‌ای از تلاش محققان برای گشودن راز این معما منتشر می‌شود و یکی از آنها، نشان‌دهنده رابطه بین چربی‌های مضر خون مادر و زایمان زودرس او است.

جرقه ایده اصلی این پژوهش وقتی در ذهن محققان دانشگاه پیتسبورگ در پنسیلوانیای آمریکا زده شد که چندی پیش گزارشی منتشر شد مبنی بر این که «مادرانی که زایمان زودرس دارند، بیشتر به بیماریهای قلبی دچار می‌شوند و احتمال مرگ آنها بر اثر این بیماری‌ها بیشتر است.»

 محققان این طور حساب کردند که ممکن است یک عامل مشترک در این خانم‌ها وجود داشته که هم آنها را مستعد بیماری‌های قلبی کرده و هم مستعد زایمان زودرس.

بنابراین سعی کردند میزان تأثیر عوامل شناخته‌شده در بروز بیماری‌های قلبی را روی زایمان زودرس بررسی کنند.

برای بررسی این تأثیر، محققان 300 نفر از زنان باردار را انتخاب کردند و میزان کلسترول و تری‌گلیسیرید خون آنها را طی زمان بارداری اندازه‌گیری کردند. همچنین نوعی پروتئین(CRP )را در خون آنها اندازه گرفتند.

این پروتئین نشانگر وجود حالت التهابی در انسان است و در افراد مستعد بیماری‌های قلبی بالاست و همچنین به‌طور طبیعی در زمان بارداری بالا می‌رود.

تحلیل اطلاعات به دست‌آمده نشان داد زنانی که قبل از هفته 21 بارداری، دچار چربی بالا در خونشان بودند، 2 برابر بیشتر از زنان با چربی متعادل، دچار زایمان زودرس شدند، یعنی نوزادشان در سن 34 تا 37 هفتگی به دنیا آمد.

همچنین آنهایی که CRP بالاتری از سایر زنان باردار داشتند، 3 برابر بیشتر احتمال داشت که نوزاد نارس به دنیا بیاورند.

 نکته قابل‌تامل این که زنانی که هر 2 عامل چربی خون و CRP آنها مشکل داشت، 6 برابر بیشتر از سایر زنان احتمال داشت که نوزادشان زودتر از 34 هفتگی به دنیا بیاید.

هنوز این گروه تحقیقاتی توجیه مناسبی برای رابطه بین چربی خون و حالت التهابی با زایمان زودرس ندارند؛ حدس آنها این است که شاید وجود این اختلالات، باعث شود جفت نتواند به‌طور کامل تشکیل شود و همین موجب جداشدگی‌ها یا خون‌ریزی‌های کوچک در آن شده و فرایند زایمان را جلو بیندازد.

این محققان در گزارش نتایج مطالعه‌شان، در شماره اول دسامبر نشریه «اپیدمیولوژی آمریکا» استفاده درمانی از این اطلاعات را به انجام مطالعات تکمیلی موکول کرده‌اند؛ مطالعاتی که نشان دهد آیا این زنان قبل از بارداری هم دچار CRP و چربی خون بالا بوده‌اند یا نه.

آنها می‌گویند هنوز زود است که بخواهیم کنترل چربی خون را به‌عنوان راهی برای پیشگیری از زایمان زودرس توصیه کنیم.

این در حالی است که مطالعات پیشین نشان داده بودند، زنانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، بیشتر از سایر زنان در معرض سقط جنین هستند. بنابراین بهتر است از روی احتیاط هم که شده، زنان قبل از بارداری وزن خود را به حد متعادل برسانند و در هنگام بارداری هم با رعایت پرهیز غذایی لازم و نیز ورزش کردن از اضافه‌ وزن بیش از حد مجاز و طبیعی خود جلوگیری کنند.