در چه قابمله‌هائی غذا می‌پزید ؟

                                                                                       

تغذیه سالم تنها به کیفیت غذاها و نحوه صرف آن محدود نمی‌شود، بلکه مطمئناً به چگونگی طبخ نیز بستگی دارد. در واقع وسایل و لوازم آشپزخانه هم، به‌ویژه قابلمه‌ها و ظروفی که غذا در آن پخته می‌شود، از اهمیت زیادی برخوردار هستند. 

ظروف آلومینیومی: 
 دارای این اشکال هستند که از خود ذرات فلز آزاد می‌کنند. به‌خصوص در مجاورت با غذاهای اسیدی (ترش مزه) به همین دلیل برای پخت خوراکی‌هائی مانند گوجه‌فرنگی مناسب نبوده و هرگز نباید برای نگهداری غذاها از آن‌ها استفاده شود.  

قابلمه‌های استیل: 
 احتمال چسبیدن غذا در این ظروف زیاد است، به‌خصوص اگر ته آن‌ها نازک باشد. اما برای جوش آوردن آب ایده‌آل و از خود فلز پس نمی‌ٔهد.  

ظروف مسی: 
 انتقال گرما در آن‌ها عالی بوده و برای تهیه انواع مربا و سس بسیار مناسب هستند ولی از آنجائی که مس فلزی سمی است، جداره داخلی این ظروف بایستی حتماً قلع اندود شده باشد. 
 
ظروف چدنی:  
زیاده از حد داغ نمی‌شوند و حرارت را به‌خوبی نگه می‌دارند، برای پخت و پزهای طولانی مناسب هستند. 
 
قابلمه‌های آهنی:  
در قدیم‌الایام از تابه‌های آهنی برای سرخ کردن خوراکی‌ها استفاده می‌کردند و به‌خاطر پیشگیری از زنگ‌زدگی آن‌ها را نمی‌شستند. امروزه می‌توان گفت که بایستی از نوع لعابی آن‌ها اجتناب نمود چون ذرات لعاب می‌تواند جدا شده و محتویات قابلمه را آلوده کنند. استفاده از سایر انواع آن مانعی ندارد. 

قابلمه‌های نچسب (تفلون): 
 علاوه بر اینکه غذا به این ظروف نمی‌چسبد، دارای این مزیت نیز هستند که طبخ خوراکی‌ها را بدون افزودن چربی (روغن - کره) ممکن می‌سازند. اشکال عمده آن‌ها این است که در حرارت‌های بالا پوشش نچسب داخلی می‌تواند مولکول‌های زیان‌آوری را آزاد کند (با ایجاد خراشیدگی در این پوشش نیز احتمال آن زیاد است) به همین جهت تابه‌های سبک وزن آلومینیومی که با یک لایه نازک تفلون پوشیده شده‌اند، مردود شناخته می‌شوند. بالعکس آن‌هائی که ته ضخیم دارند از ارجحیت برخوردار هستند. طبعاً برای پرهیز از ایجاد خراش در لایه داخلی باید از کفگیرهای چوبی استفاده کرد.  

ظروف سفالی: 
 تقریباً کنار گذاشته شده‌اند، اما از آنجا که سفال به کندی گرم شده و حرارت را به‌طور یکنواخت به غذا می‌رساند، مطمئناً این ظروف بایستی مورد ارزشیابی مجدد قرار گیرند. ظروف سفالی برای خوراکی‌هائی مثل حبوبات و انواع آش که نیازمند طبخ طولانی می‌باشند، ایده‌آل هستند. نباید مستقیم روی آتش قرار گیرند و به همین دلیل بایستی از شعله پخش‌کن کمک گرفت.  

ظروف سرامیک: 
 از لحاظ قابلیت هدایت گرما، مشابه ظروف سفالی هستند. با این تفاوت که مقاوم‌تر هستند و برای قرار گرفتن در فر مناسب هستند. البته باید توجه داشت که انتقال از یخچال به فر گرم یا برعکس، می‌تواند باعث شکستن آن‌ها شود.  

ظروف نشکن شیشه‌ای (پیرکس): 
 از لحاظ حرارتی، ممکن است تغییرات ناگهانی دما (همان طور که در مورد سرامیک گفته شد) سبب شکستن آن‌ها شود اما از حیث طبخ، برای قرار دادن در فر ایده‌آل هستند. بهتر است از قرار دادن آن‌ها بر روی شعله مستقیم خودداری شود.  

چند نکته مهم در مورد مصرف ظروف آلومینیومی:
۱. تا حد امکان از سائیدن این ظروف خودداری کنید زیرا به سرعت سوراخ می‌شوند.
۲. مواد قلیائی به سرعت روی ظروف آلومینیومی اثر کرده و آن را سوراخ می‌کند.
۳. قابلمه‌های آلومینیومی در مقابل نمک طعام نیز مقاومت ندارند. در آن‌ها برنج خیس نکنید و با آب نمک نگه ندارید.
۴. جوشاندن آب نیز سبب تیرگی رنگ این ظروف می‌شوند. برای برطرف کردن این حالت در هنگام پخت اضافه کردن چند قطره آب لیمو یا سرکه از سیاه شدن ظرف جلوگیری می‌کند. بعد از خارج کردن موادغذائی، اگر مقداری پودر لباسشوئی را با آب در آن بجوشانید دوباره رنگ ظرف روشن می‌شود.      
                                                                                                           

سس سالاد

                                                    

                                                                                  

6 جایگزین مناسب به جای سس در سالادها

این را زیاد گفته‌ایم و زیاد شنیده‌اید که سس چرب است و ضرر دارد و اگر اضافه وزن دارید، دور‌ سس را خط بکشید و اما در ادامه مطلب، درباره جایگزینهای سس با شما سخن خواهیم گفت ...

  
شما می‌دانید اگر یک روز نخواهید روی سالادتان سس بریزید، چه موادی را می‌توانید به جایش استفاده کنید تا سالادتان را مزه‌دار کنید؟
6 جایگزینی که این هفته می‌خوانید، قرار است به همین سوال پاسخ بدهد.    

 ۱- روغن زیتون
خیلی‌ها طعم و بوی روغن زیتون را دوست ندارند، در حالی که این روغن بودار در کنار بو و طعم نسبتا ناخوشایندش صدها مزیت دارد که مهم‌ترین اثر محافظتی آن پیشگیری از افزایش چربی خون و در نهایت حفظ قلب از ابتلا به انواع بیماری‌هاست. از دیگر مزایای این روغن می‌توان به اثر پیشگیرانه آن از ابتلا به برخی سرطان‌ها اشاره کرد. اگر قصد دارید غذایی کربوهیدرات دار بخورید بهترین کار برای اینکه قندخون‌تان بالا نرود اضافه کردن روغن زیتون به سالادتان است. به این ترتیب قند خون و حتی تری گلیسرید در حدود مناسبی ثابت می‌ماند، پس اگر دیابت دارید، بدانید که مصرف روغن زیتون حساسیت بدن شما را نسبت به انسولین بیشتر کرده و قندخون‌تان تنظیم می‌شود. شما می‌توانید به جای سس‌های چرب و آماده، کمی روغن زیتون را با سرکه یا آب‌لیمو مخلوط کنید و با اضافه کردن کمی ادویه و چاشنی‌های مخصوص سالاد سس خوش‌مزه و خوش‌طعمی تهیه کنید. اگر هم از روغن زیتون بدتان نمی‌آید، می‌توانید آن را به تنهایی روی سالاد کاهو، کلم و کلم بروکلی بریزید و میل کنید. 

 

2- آب گوجه‌فرنگی 

 گوجه‌فرنگی سرشار از ویتامین‌های A و C و مملو از پتاسیم است. بنابراین عادت به مصرف‌اش به تنظیم فشار خون کمک می‌کند. علاوه بر همه اینها، گوجه‌فرنگی منبع لیکوپن است که آثار محافظت‌کننده قلبی و عروقی داشته و یک آرامش‌بخش به حساب می‌آید. به همین دلیل می‌توانید به جای سس، گوجه‌فرنگی را رنده کنید، به آن کمی پیاز یا سیر ساطوری شده بیفزایید و با کمی آب‌لیمو یا سرکه، نمک و روغن زیتون، روی سالادتان بریزید. علاوه بر این می‌توانید آب گوجه‌فرنگی را کمی بجوشانید و بعد از سرد شدن با آب‌لیمو یا آب نارنج مخلوط کرده و هر روز از آن بهره ببرید.

  

۳- پنیر کم‌چرب
پنیر نیز می‌تواند یکی دیگر از جایگزین‌های سس باشد؛ البته پنیر کم‌چرب. پنیر علاوه بر طعم‌اش دارای مقادیر قابل ملاحظه‌ای پروتئین باکیفیت است و تقریبا تمام اسید آمینه‌های ضروری بدن را دارد. اگر پنیر پاستوریزه یا همان پنیر معمولی را روی سالادتان رنده کنید، غذای کاملی مصرف کرده‌اید؛ چرا که پنیرهای تازه علاوه بر پروتئین دارای چربی هم هستند. بنابراین یادتان باشد که با مصرف این سس، کمی از حجم غذایتان را کم کنید. عده‌ای آب پنیر را نیز جزو ترکیبات سس‌شان به کار می‌برند. آب پنیر ارزش غذایی بسیار بالایی دارد؛ یعنی دارای مقادیر قابل ملاحظه‌ای مواد معدنی خصوصا کلسیم و ویتامین‌های محلول در آب مثل گروه B است، بنابراین فردی که می‌خواهد چربی و پروتئین کمی مصرف کند و به مواد معدنی و ویتامین نیاز دارد، می‌تواند آن را روی سالاد خود بریزد؛ البته به شرطی که با سبزی‌های معطر طعم‌دار شده باشد. 

  4- ماست و آب‌ماست
بعضی‌ها ماست را به‌عنوان سس استفاده می‌کنند؛ چه به‌تنهایی، چه مخلوط با سایر چاشنی‌ها (مثل آب‌لیمو، روغن زیتون و فلفل) و فقط باید سعی کنید ماست‌های کم‌چرب و غنی‌شده را برای استفاده روی سالادهای‌تان استفاده کنید تا غذای کاملا سالمی مصرف کرده باشید. یک لیوان ماست کم‌چرب حدودا 55 کیلوکالری انرژی دارد و دارای پروتئین و کلسیم است و به سالمندان، کودکان و زنان باردار، زیاد توصیه می‌شود. آنهایی که نمی‌خواهند دچار چاقی و اضافه وزن شوند و در عین حال می‌خواهند از خوردن انواع سالادها لذت ببرند، می‌توانند از ماست و آب ماست طعم‌دار شده با انواع ادویه‌جات بهره ببرند. یادتان باشد اگر از ماست روی سالادتان استفاده می‌کنید نوشابه‌های گازدار را به مقدار خیلی کم بنوشید یا اصلا مصرف نکنید زیرا به علت داشتن اسید فسفریک (فسفر زیاد) باعث عدم جذب کلسیم موجود می‌شوند. در ضمن، شما می‌توانید با کمی لبوی پخته رنده شده، رنگ زیبایی را به سس‌تان بدهید.

  

۵ -آب‌لیمو و لیموی تازه
اگر به‌عنوان یک خانم باسلیقه و کدبانو کنار همه غذاهایتان لیمو یا آب‌لیمو قرار می‌دهید، باید به شما تبریک گفت؛ چرا که به فکر سلامت همه اعضای خانواده هستید. اگر هم تاکنون در کنار غذاهایتان از لیمو استفاده نمی‌کردید، از این به بعد سعی کنید حتما ظرف آب‌لیمو را در کنار غذا قرار دهید یا حتما در هر فصل لیموی تازه مخصوص آن فصل را بخرید. مصرف آب‌لیمو به همراه غذا مانع بروز کمبود آهن و ویتامین C می‌شود. از آنجا که آهن در انواع گوشت، تخم‌مرغ، حبوبات و غلات یافت می‌شود در صورت مصرف هم‌زمان فرآورده‌های گیاهی و حیوانی و آب‌لیمو جذب این ماده معدنی بیشتر خواهد شد. بنابراین اعضای خانواده‌تان را به مصرف آب‌لیمو و لیموی تازه عادت دهید و به جای سس‌های چرب و آماده، آب‌لیمو با سالاد مصرف کنید. انواع سالادها اعم از سالاد سبزیجات و سالاد شیرازی به همراه آب لیمو یا لیموی تازه طعم بسیار خوشایندی پیدا می‌کند که در حضور رب‌ انار، این خوش‌طعمی چند برابر خواهد شد.  

  ۶- آب‌نارنج و غوره
نارنج هم میوه‌ای از خانواده مرکبات است. آب نارنج، ترش، مطبوع و سرشار از ویتامین‌ C بوده و تاحدودی خواص آب‌لیمو را دارد. آب نارنج را می‌توانید به جای سس روی انواع سالاد سبزیجات و حتی سالاد میوه استفاده کنید، به خصوص برای افرادی که ترشی ملایم را می‌پسندند، بدون اینکه کالری اضافی وارد بدن‌شان شده باشد. حتی می‌توان آب نارنج را به جای آب‌لیمو با ماست و یا رب انار و روغن زیتون مخلوط کرد و سس خوش‌طعم و معطری تهیه کرد.


آب‌غوره نیز دارای طعم ترش و کمی شور است و برای افرادی که مبتلا به چربی خون هستند، توصیه می‌شود. اگر آب‌غوره با سالاد مصرف شود به لاغر شدن و کاهش وزن کمک شایانی می‌کند. آ‌ب‌غوره همچنین به علت خوش‌طعم کردن سالاد می‌تواند به همراه انواع سالادها مخصوصا سالادهایی که با کاهو، کلم بروکلی، کلم برگ و خیار درست شده‌اند به جای سس مصرف شود، البته بدون مصرف نمک. 

                                                          

میزان کلسیم موجود در مواد غذایی


 

                                                                     calcium

 

ماده غذایی  واحد  میزان کلسیم

نان بربری  1 کف دست  17 میلی گرم
نان سنگک  1 کف دست  20 میلی گرم
نان تافتون  1 کف دست  20 میلی گرم
نان لواش  1 کف دست 3  میلی گرم
نان فانتزی  100 گرم  17 میلی گرم
شیرگاو پرچرب  1 لیوان  300 میلی گرم
شیرگاو 3%چربی  1 لیوان  300 میلی گرم
شیرگاو 2%چربی  1 لیوان  300 میلی گرم
شیرگاو 1%چربی  1 لیوان  300 میلی گرم
شیر گوسفند  1 لیوان  457 میلی گرم
شیر بز  1 لیوان  317 میلی گرم
ماست5/3% چربی  1 لیوان  300 میلی گرم
ماست2% چربی  1 لیوان   300 میلی گرم
ماست1% چربی  1 لیوان   300 میلی گرم
پنیر  اندازه قوطی کبریت  216 میلی گرم
کشک  1 لیوان  260 میلی گرم
بستنی  1 لیوان  200 میلی گرم
بادام  100 گرم  252 میلی گرم
پسته  100 گرم  136 میلی گرم
کنجد  100 گرم  783 میلی گرم
تخمه آفتابگردان  100 گرم  360 میلی گرم
انجیرخشک  100 گرم 193  میلی گرم
آلبالو خشک  100 گرم  200 میلی گرم
برگه زردآلود  100 گرم  70 میلی گرم
اسفناج پخته  100 گرم  128 میلی گرم
کلم بروکلی پخته  100 گرم  105 میلی گرم
کلم پیچ  100 گرم  212 میلی گرم
جعفری  100 گرم  245میلی گرم
لوبیا سویا  100 گرم  257 میلی گرم
لوبیا چیتی  100 گرم  150 میلی گرم
ساردین  4قطعه نازک  550 میلی گرم  

تن ماهی  100 گرم  93 میلی گرم


                                                      مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم 
 

بهار

سال نو مبارک 

... و بانوی بهار نرم نرمک سرک می کشد به باغچه ها...

سرانگشتانش را می کشد بر درخت آلبالوی توی باغچه ...

و من معجزه ی جوانه ها را هر روز به تماشا می نشینم .

بانوی بهار جوانه ها را سبز می کند توی بشقاب زمین...

جاروی دسته بلندش را بر می دارد و سال کهنه را از خانه ی تقویم ها جارو می کند .

کهنه فروش توی کوچه را ندا می دهد تا شاخه های خشکیده ی درختان را ببرد.

و سبدی ازشکوفه های صورتی می خرد و می چسباند به درختان .

دستمال نمدارش را بر پنجره ی غبارگرفته می کشد.

پولک های ستاره را می چسباند به سقف آسمان شب و

روی صفحه ی نقاشی روز ، خورشید را طلایی تر و گرم تر رنگ می کند.