تغذیه تکمیلی شیرخواران

   

تغذیه تکمیلی شیرخواران

شیر مادر بهترین و کاملترین غذا برای شیرخواران زیر شش ماه است. در این دوران، شیر مادر همراه با قطره مولتی ویتامین (از 15 روزگی) بتنهایی همه نیازهای تغذیه‌ای شیرخوار را تأمین می کند. غذای کمکی برای شیرخوار باید پس از شش ماهگی شروع شود؛ زیرا بعد از شش ماهگی نیازهای غذایی شیرخوار با شیر تنها براورده نمی‌شود؛ و لازم است که علاوه بر شیر مادر، تغذیه کودک با غذاهای نیمه جامد نیز شروع شود.

 تغذیه تکمیلی - علاوه بر تأمین انرژی - دوران بسیار حساسی برای ایجاد عادات صحیح غذایی و استفاده از غذای سفره خانواده است. به سبب آماده نبودن دستگاه گوارش شیرخوار برای پذیرش غذاهای دیگر غیر از شیر، شروع تغذیه تکمیلی قبل از شش ماهگی اقدام نادرستی است؛ چون دستگاه گوارش کودک هنوز تکامل نیافته و با کوچکترین آلودگی به علت رعایت نکردن بهداشت امکان ابتلا به عفونتها (از جمله اسهال) افزایش می‌یابد و باعث کاهش یا توقف رشد شیرخوار می‌شود.

نتیجه‌ اینکه بهترین سن شروع غذای کمکی بعد از پایان ماه ششم زندگی است. البته‌ این به آن معنا نیست که باید دفعات شیردهی را کم کرد؛ بلکه باید مادر را ترغیب کرد هر زمان که کودک تمایل دارد شیر خود را به او بدهد و بر اساس سن کودک چند نوبت نیز غذای کمکی بعد از شیر مادر به او داده شود.

                                                  

                                    اصول کلی در مورد تغذیه تکمیلی:

مواد غذایی باید از نظر مقدار و نوع بتدریج به غذای شیرخوار اضافه شود.
ـ ابتدا از نوعی غذای ساده شروع و بتدریج مخلوطی از چند نوع غذا داده شود.
ـ از مقدار کم شروع و بتدریج بر مقدار آن افزوده شود.
ـ بین اضافه کردن مواد غذایی مختلف حدود 5 تا 7  روز فاصله لازم است؛ زیرا شیرخوار باید به نوعی غذا عادت کند و بعد غذای جدید اضافه شود. اضافه کردن یک بیک مواد سبب می‌شود که اگر کودک به یکی از مواد غذایی ناسازگاری داشته باشد، آن را بشناسیم و بتوانیم آن را از غذا حذف کنیم. همچنین، دستگاه گوارش کودک فرصت پیدا می کند تا به ماده غذایی جدید عادت کند.
ـ ابتدا باید غذا را رقیق تهیه کرد؛ به طوری که غلظت آن کمی‌ بیشتر از شیر مادر باشد، و سپس بتدریج بر غلظت آن افزود. سفت کردن تدریجی غذا سبب یاد گرفتن عمل جویدن می‌شود.
ـ اگر در شروع غذای تکمیلی شیرخوار به غذای خاصی بی میل بود، نباید در خوردن آن پافشاری کرد و می‌توان یک تا دو هفته آن غذا را حذف کرد و سپس دوباره آن را به کودک داد.  اگر غذای کمکی دیر شروع شود، کودک تمایل خود به خوردن غذاهای دیگر و امتحان کردن مزه و طعمهای جدید را از دست می‌دهد. همچنین، تکامل عمل جویدن به تعویق می‌افتد و کودک غذای دیگری جز شیر مادر و یا مایعات را نمی‌خورد که‌ این خود به کم غذایی و اختلال رشد و سوء تغذیه می‌شود. همچنین، شروع زودرس تغذیه تکمیلی سبب کاهش مدت زمان مکیدن پستان مادر می‌شود و ممکن است غذای کمکی - در مقایسه با شیر مادر - انرژی و مواد مغذی کمتری به کودک برساند که موجب اختلال رشد کودک و در نهایت سوءتغذیه او می‌شود. گاهی هم زود شروع کردن تغذیه تکمیلی احتمال بروز حساسیت به بعضی از مواد غذایی را در کودک افزایش می‌دهد.